تبریز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر بزرگترین قطب اقتصادی منطقه شمالغرب ایران و مناطق آذری‌نشین بوده و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این مناطق شناخته می‌شود. تبریز همچنین میزبان تعدادی از دانشگاه‌های معتبر ایران می‌باشد.
اکثریت ساکنان تبریز آذربایجانی می‌باشند و زبان محاوره در بین مردمان تبریز زبان ترکی آذربایجانی با لهجه تبریزی است. برخی اسناد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که تا سده یازدهم هجری زبان آذری، شاخه‌ای از زبانی ایرانی، در این شهر تکلم می‌شده‌است.تبریز در غرب استان آذربایجان شرقی و در منتهی‌الیه مشرق و جنوب شرق جلگه تبریز قرار گرفته‌است. این شهر از سمت شمال به کوه‌های پکه‌چین و عون بن علی، از سمت شمال‌شرق به کوه‌های باباباغی و گوزنی، از سمت شرق به گردنه پایان و از سمت جنوب به دامنه‌های کوه سهند محدود شده‌است.آب و هوای تبریز در زمستان‌ها بسیار سرد و در تابستان‌ها خشک و گرم است.
تبریز در طول تاریخ خود با فراز و فرودهای فراوانی روبرو بوده است. تاریخ این شهر اشغال توسط بیگانگان و حوادث مهلک طبیعی از جمله زمین‌لرزه‌های مهلک را تجربه کرده‌است. با این حال این شهر به سبب موقعیت مناسب خود و سخت‌کوشی ساکنان آن همواره موقعیت خود را بازیافته بطوریکه در دوران مختلف تاریخی همواره از مراکز مهم اقتصادی و سیاسی منطقه بوده‌است. سنگ بنای فعلی تبریز به دوران اشکانی و ساسانی برمی‌گردد. تبریز در طول حکومت ۴۰۰ ساله خاندان «رَوّادی» و اسکان قبیله عرب «اَزْد» به شکوفایی رسید.در دوران بعد تبریز یکی از طویل المدت‌ترین پایتخت‌های ایران بوده‌است. این شهر پایتخت سیاسی ایران در زمان خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، اتابکان، قراقویونلوها، آق‌قویونلوها، صفویان و ولیعهدنشین ایران در دوران قاجاریان بود. اوج شکوفایی تبریز مربوط به دوره ایلخانان است که در این زمان، پایتخت قلمرویی پهناور از نیل تا آسیای مرکزی بود. تبریز در سال ۱۵۰۰ میلادی و در زمان پایتختی صفویان به‌عنوان پنجمین شهر بزرگ جهان شناخته می‌شده‌است. پس از ناملایمات فراوان بر اثر جنگ و حوادث طبیعی این شهر مجددا در دوران قاجار به شکوفایی رسید بطوریکه در این دوران مهم‌ترین و پیشروترین شهر ایران شناخته‌می‌شد.
در دوران معاصر نیز تبریز یکی از مراکز مهم اقتصادی و صنعتی در سطح کشور ایران محسوب می‌شود. همچنین تبریز در دو سده اخیر مبدأ بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در کشور بوده‌است، به طوری که این شهر آغازگر انقلاب مشروطه پس از تثبیت مجدد استبداد بود و نقشی کلیدی در تحولاتی بعدی کشور ایران همچون انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ و مدرنیزه‌کردن کشور داشته‌است.
دیدنی های تبریز
- ـ روستای کندوان
- ـ ائل گلی، شاه گلی تبریز
- ـ موزه آذربایجان تبریز
- ـ کاخ شهرداری تبریز – موزه شهرداری تبریز
- ـ موزه تاریخ طبیعی تبریز
- ـ موزه قاجار تبریز
- ـ سایت موزه عصر آهن تبریز
- ـ موزه سفال تبریز، خانه سفال تبریز
- ـ موزه شهریار تبریز
- ـ موزه سنجش تبریز
- ـ موزه قرآن و کتابت تبریز
- ـ خانه مشروطه تبریز
- ـ بازار تبریز
- ـ مقبره الشعرا تبریز، آرامگاه شعرای تبریز
- ـ ارگ تبریز – مسجد علیشاه
- ـ باغ گلستان تبریز
- ـ تالاب قوری گل
- ـ ارتفاعات سلطان داغی
- ـ ارتفاعات سهند
- ـ جزیره اسلامی یا جزیره شاهی تبریز
- ـ کلیساهای تبریز
- ـ مسجد جامع تبریز
- ـ مسجد حاج صفرعلی تبريز
- ـ مسجد کبود تبریز
مختصری از دیدنیهای تبریز
کلیسای شوغاگات مقدس
کلیسای سورپ شوغا گات(شوغات) در آخر خيابان شهناز – جنب كارخانه چرم خسروي سابق، دانشگده معماري فعلي – قرار دارد. صحن اصلی کلیسای شوغاقات قبرستان مفصلي در زمين بزرگي كه متعلق به ارامنه تبريز مي‌باشد در كنار اين كليسا موجود است.
رودخانه سيلن چاي
رودخانه سیلن (سيلن چاي) واقع در دهستان گرما دوز، از ارتفاعات مشرف به آباديهاي ميدانلار و گلي پايين سرچشمه مي گيرد و رو به شمال جريان مي يابد. اين رود پس از پيوستن به رودهاي محلي، در نزديكي آبادي لاريجان بالا به رودخانه ارس مي ريزد.
جنگل ارسباران
جنگل ارسباران در دل طبیعت بکر و دست نخورده استان آذربایجان شرقی قرار دارد. جنگل ارسباران با وسعت بیش از ۷۰ هزار هکتار سرزمین پهناوری است که از شمال به رود ارس و از مشرق به مشگین شهر و مغان و از جنوب به سراب و اوجان و از مغرب به مرند و تبریز محدود است و شهرستان اهر را در بر می گیرد.
کویر قوم تپه تبریز
کویر قوم تپه ، قوم تپه در موقعیت جغرافیایی 50 درجه و 48 دقیق شرقی و 35 درجه و 48 دقیقه شمالی در استان آذربایجان شرقی و شمال شرقی شهرستان تبریز قرار دارد. قوم تپه نام تپه منطقه کویری است در نزدیکی شهر تبریز که با بافت جغرافیایی منطقه تفاوت چشمگیری دارد.
چشمه آبگرم لیقوان
این چشمه در مسیر جاده تبریز- اسپراخان – سفیدخانه – لیقوان قرار دارد. فاصله تبریز تا روستای سفیدخانه 33 کیلومتر و از روستای مذکور تا مظهر چشمه لیقوان حدود 7 کیلومتر مسافت وجود دارد.
باغ وحش باغلارباغی
باغ وحش و باغ پرندگان مجموعهٔ باغلارباغی، یکی از بهترین امکانات تفریحی آن است و در این مکان، بیش‌ترین تعداد حیوانات وحشی شهر تبریز نگهداری می‌شوند و به همین دلیل، این مکان به «باغ وحش تبریز» نامیده شده‌است.
چشمه آبگرم گرگه
این چشمه در مسیر تبریز، بستان‌آباد در غرب روستای گرگه در داخل رسوبات دوران چهارم بصورت جوشان از زمین خارج می‌شود. علاوه بر گسل اصلی تبریز که با راستای شمالغرب- جنوب‌شرق از شمال این چشمه می‌گذرد، تعدادی گسل‌های کوچک نیز در این محدوده وجود دارند که احتمالاً عامل تشکیل این چشمه هستند. آب این چشمه جهت مصرف کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آب چشمه کرگه در ردیف آبهای کلرورسدیم- سولفات کلسیم و گرم با دمای 22 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
پارک جنگلی باغمیشه تبریز
پارک باغمیشه تبریز بزرگترین پارک شمال شرق تبریز، یکی از پارک های بزرگ و دارای امکانات تفریحیه .این پارک در شمال شرقی تبریز و در کنار میدان فهمیده تبریز قرار داره. این پارک ۲ تا فاز داره. توش زمین بازی داره، زمین گلف داره، فصای سبر داره.
پارک حکیم نظامی تبریز
این پارک، از پارک های استان آذربایجان شرقیه که در شهر تبریز قرار گرفته و از جاذبه های تفریحی این شهرمی باشد .
باغ پارک شمس تبریزی تبریز
چند سال قبل بود که فاز یک باغ/پارک ۱۰ هکتاری شمس تبریزی، در کنار باغ پارک بانوان چایکنار افتتاح شد و در سال۸۸ فاز دوم پارک هم تکمیل و افتتاح شد. این پارک یکی از زیباترین پارکهای کشور محسوب می شود، که استفاده از معماری سنتی و معماری ایرانی سرلوحه کار ساخت این پارک می باشد .
پارک جنگلی صائب تبریزی
پارک جنگلی و تفرجگاه «صائب تبریزی» در ضلع شمالی آزاد راه شهید کسایی در جنوب شهر تبریز قرار دارد. این پارک جنگلی در فضایی به وسعت ۲۱۳۱۴۲ متر مربع احداث شده است .
پارک مینیاتور تبریز
پارک مینیاتوری شهر تبریز با هفت اثر از جمله ساختمان شهرداری، مقبره الشعرا، ائل گلی، بنای خلعت پوشان ، ارک تبریز ، برج یانقین و کلیسای مریم مقدس جز جاذبه های گردشگری شهر تبریز است. آدرس : تبریز بلوار استاد شهریار ،
خیابان گلکارسورتمه تبریز
بزرگ ترین و نخستین مجموعه سورتمه سواری شمال غرب کشور با مشارکت بخش خصوصی و شهرداری تبریز طراحی و راه اندازی شده است.
پارک بزرگ تبریز
بوستان بزرگ تبریز، بزرگ ترین مجموعه تفریحی شهر تبریز که هم اکنون بخش هایی از آن به بهره برداری رسیده است . این بوستان در شمال غرب شهر و در محل پیشین زمین های کشاورزی ساخته می شود که حدود ۸ کیلومتر مربع وسعت دارد. رودخانه های تلخه رود و مهران رود از این منطقه عبور می کنند.
پارک خاقانی تبریز
بوستان خاقانی یکی از بوستان های شهر تبریزاست . این بوستان در جوار مسجد کبود واقع شده و بوستانی سنتی محسوب می شود. آدرس :آذربایجان شرقی – تبریز جنب مسجد کبود
پارک جنگلی عینالی تبریز
این پارک جنگلی، از پارک ها و جاذبه های تفریحی شهر تبریزِ که در شمال غربی تبریز قرار دارد. آدرس :آذربایجان شرقی – تبریز – شمال غرب تبریز
پارک کوچه باغ تبریز
شهر تبریز ، پارک و فضای سبز زیاد دارد. کوچه باغ هم یکی از پارک های این شهر زیباست که در محله ای به همین نام در کنار مسجد ولیعصر قرار دارد. آدرس : آذربایجان شرقی – تبریز – محله کوچه باغ
پارک مشروطه تبریز
پارک مشروطه تبریز در بلوار مشروطه و در کنار ترمینال مسافربری مرکزی تبریز واقع شده است .
پارک امیر کبیر تبریز
این پارک از پارک های شهر تبریز می باشد . خانه امیر کبیر واقع در پارک امیر کبیر سال ها به صورت خرابه در گوشه ای رها شده بود ، اما چند وقتی ست که این خانه زیر نظر سازمان میراث فرهنگی مراحل بازسازی خود رو طی می کند. آدرس : آذربایجان شرقی – تبریز منطقه۳، خیابان امیر کبیر
پارک ائل گلی
“ایل گلی” یا “شاه گلی” یکی از زیباترین و مهم ترین تفرجگاههای شهر تبریزه و به معنای استخر مردم می باشد . این پارک اولین اینترنت پارک کشور لقب گرفت و اولین مرکز اطلاع رسانی هوشمند کشور در مجموعه تاریخی و تفریحی ائل گولی بنا شده است.
پل لیقوان
پل لیقوان مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان تبریز، بخش مرکزی، روستای لیقوان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۵۳۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه شربت اوغلی
این خانه متعلق به نیمه دوم حكومت قاجاریه می باشد كه در اوائل پهلوی اتاقهایی در دو طبقه به ضلع شمالی حیاط باغچه اضافه شده است. این ساختمان دو طبقه و دارای اندرونی و بیرونی است.
موزه سنگی تبریز
نقش حیاتی موزه ها در جوامع بشری نقشی بدیع، ماندگار و مروج ناب ترین پدیده های فرهنگی است.موزه ها از معدود مراکز حافظ یادگاران نسل گذشته هستند و هر یک از اشیای موجود در موزه ها در عین بی زبانی به هزار زبان سخن می گویند، زیرا اسناد معتبری از هنر، فرهنگ و تاریخ ملتها را ارائه می دهند.
